Дўстлик инсоний фазилатлар ичра алоҳида аҳамиятга молик туйғудир. Бу юксак туйғу азалдан инсониятга ва жамиятга ҳамроҳ. Барча замон, макон, миллат ва элат, ҳар қандай жамиятда ҳам бу хислат эътибордан қолмаган. Исдлм динида яна ҳам эътиборга олинган. Бу ҳақда нафақат ҳадиси шариф, балки оятлар ҳам бор. Аллоҳ субҳонаҳу ва таоло Қурони каримда марҳамат қилади:
Яъни: “Мўмин эркаклар ва мўмина аёллар бир-бирларига дўстдирлар. Улар яхшиликка буюрарлар, ёмонликдан қайтарарлар, намозни тўкис адо этарлар, закотни берарлар ҳамда Аллоҳга ва Унинг Расулиг ... Читать дальше »

Ҳозирги кунда беҳуда ёмон гумонга боришлик кенг тарқаб кетди. Аниқ кўз билан кўрмаган, ўзимиз устида гувоҳи бўмаган ишларга бўлар-бўлмас гап-сўзлар тарқатишдан қачон тийилар эканмиз, ҳайронман. Иш шунчаликка бориб етдики, ҳатто бугунги куннинг энг кенг тарқаган ахборот воситаси бўлмиш интернет орқали ҳам бу фикрларни кўпчиликка тарқатиш оддий ҳолат бўлиб қолган. Европаликларга ўхшаб машҳур кишилар ҳақида беҳуда гаплар тарқатиш пайдо бўлиб қолди. Бундан сақланиш керак. 
Аслида биз ёмон гумонга борган ишларнинг замирида кўпинча биз к ... Читать дальше »

Ўтган асрнинг ўттизинчи йилларида марғилонлик Мир­ҳожи­бойнинг икки ёш набираси Олтиариққа ёнилғи олгани боришибди. Қайтишда Оқбўйра қишлоғига келганда қоронғи тушиб қолибди. Қаерга боришларини билмай, қўрқиб ўтиришса, бир аёл уларни кўриб, аҳвол сўрабди. Қишлоқдаги бемор отасини кўргани келаётган аёл болаларни ота ҳовлисига олиб бориб, жойлаштирибди.

Эрталаб нонушта пайти ҳовли эгаси болалардан сўрабди:
– Ўғилларим, сизлар қаердансиз?
– Марғилоннинг Шовва  маҳал­­ласи­данмиз.
– Кимнинг ўғилларисиз, – дейди уй эгаси. “Отамизни айтсак ... Читать дальше »

Ҳозирги кунда дадам укам билан биргаликда тадбиркорлик қилишади. Укам ҳунармандликни ўрганиб, бугунги кунда темир дарвоза ва эшиклар ясаб, буюртма бўйича ўрнатиб беради. Дадам доим укам ёнида ҳам ёрдамчи, ҳам маслакдош. Дадам айтадилар: 
“Узоқ туман ёки вилоятларга бориб ҳам буюртмалар бўйича эшик, дарвозаларни ўрнатиб келамиз. Баъзида ярим тунда, баъзида тонг чоғига яқин уйга қайтамиз. Қачон йўлга чиқмоқчи бўлсак, албатта намоз ўқиб, Аллоҳдан йўлимизда ва ишимизда омонлик бўлишини сўраб дуо қилиб кейин чиқамиз ва қайтганимизда ҳам шундай, вақт алламаҳал бўлган кезларда ҳам, чарчоқлар ортиб бироз қийинчиликда қолганимизда ҳам уйга келганда албатта таҳажжуд намозини адо қилиб, Аллоҳга илтижо қиламиз. 
... Читать дальше »

Иккинчи жаҳон уруши тугагандан кейинги йиллар. Бувижоним янги келинчак бўлиб қайнона, қайнотасининг сўзини икки қилмай, ҳамиша уларни дуосини олишга ҳаракат қилиб хизматларини ўтаб юрган пайтлари экан. Шундай кунларнинг бирида кўча эшиги тақиллабди-да, бир нуроний кекса ота хонадон аҳлидан эҳсон қилишликларини сўрабди. Бувижоним у кишига ҳозир дебдиларда қайнонасидан нимани эҳсон қилишликни сўрабдилар. Бувимнинг қайнонаси яни дадамнинг бувилари ўша пайтда қишда ейишга захира қилиб сақлаб қўйилган бир тоннага яқин буғдой донлари бўлиб туриб, атиги битта нонни садақа қилишга берганларида, бувим бироз ҳижолат бўлиб "шугина нонни олиб чиқаманми, анави буғдойимиздан бир челак беришни ният қилгандим" деб қайнонасига ҳижолатомуз сўзлабди. Қайнонаси бўлса, "Қаёқдаги бир гадой бўлса битта нон ҳам етади" деб норози бўлибди. Ноилож бувим ийманибгина бояги нуроний ... Читать дальше »

Ҳаётимизда турли-туман ҳалол касб эгаларини кўплаб учратсак-да, минг афсуски, атрофимиздаги одамлар орасида ҳаромни касб қилган ёки ўзгаларнинг ҳақи эвазига ҳаром луқма топиб, оиласига олиб бораётганлар ҳам йўқ эмас. Лекин кимгадир ҳаромни Аллоҳ раво кўрмайди ёки гуноҳ эканлигини билдириш учун бу дунёнинг ўзида қандайдир азоб-уқубатлар юборади. Кимларнидир эса гуноҳларини ҳозирча жавобсиз қолдиради. Уламоларнинг фикрича, мана шу гуноҳларимизнинг жавобсиз қолишидан қўрқишимиз керак. Чунки бир кичик гуноҳ ортидан яна бири содир бўлиб, охиратда улкан юк бўлишидан Аллоҳ ўзи асрасин.
Турмуш ўртоғим кўп бор айтадилар: "Менга ҳаромни Аллоҳ раво кўрмайди ёки гуноҳ иш қилганимни англатувчи воқеалар содир бўлади". ... Читать дальше »

Дўстим Суннатуллоҳ “Суннатзиё” ўқув марказига раҳбарлик қилади. Кеча пешин намозидан дўстим билан кўришиб, мароқли суҳбат қурдик. 
Йўл бўйида бир машина тўхтаб, ундан ёши каттароқ киши тушиб, дўстим билан қуюқ сўрашди. Унинг ўғли дўстим Сунатуллоҳ билан араб тилида равон гаплашди. Мен болага разм солиб, унинг “Суннатзиё” ўқув марказида араб тилидан таълим олган бўлса керак деб ўйладим. 
Мен боланинг ёш бўлишига қарамасдан араб тилида равон гапираётганидан ҳайратланиб, отасидан ўғлининг ёши нечада эканини сўради ... Читать дальше »

Бахт – ҳамма етишни истайдиган, умри давомида ҳамиша у билан бирга бўлишни хоҳлайдиган ажиб бир неъмат. Бу дунёда яна шундай бахт ҳам борки, унинг фойдаси бу дунёда бошланади ва унинг охири йўқ – Ислом неъмати, иймон неъмати – мана яна бир қимматбаҳо бахт... 
Бир неча ой олдин Германияда истиқомат қиладиган ўртоғим ёзиб қолди: “Дугонажон, Умрага кетяпмиз, сизга нима олиб келай?”. Унга жуда ҳавасим келганлигини ва ҳаммамизга Ҳажга бориш ва комил зиёратлар насиб қилишини тилаб, унга шундай жавоб қилдим:
- Совғаг ... Читать дальше »

Мен аслида бошқа олий қув юртида ўқишни ният қилган эдим, бироқ тақдирим бошқа ерда экан. Хуллас, 19 июл куни синфдош дугонам Сарвиноз билан ҳужжат топширгани Бухоро Давлат Университети дарвозалари қаршисида ҳозир бўлдик. Тарих мутахассислигига ҳужжат топширмоқчи эдик, унда 800 дан зиёд абитуриентлар рўйхатга олинган экан. Иккимизни ҳам бир муддатли қўрқув эгаллади: кира оламизми йўқми? Шунда Миллий истиқлол ғояси:ҳуқуқ ва маънавият асослари йўналишига кўзимиз тушиб қолди. Таваккал дея шунга ҳужжатларимизни топшириб қайтдик.
31 июлда ДТМларни олиш мақсадида университетга бордик. Не кўз билан кўрайликки, бир гуруҳга тушибмиз. Хурсанд қиладигани эса олдинда. Маҳмуд исмли синфдошимиз ҳам айнан бизнинг йўналишга ҳужжат ... Читать дальше »

Бир куни Қарши шаҳрида «18» рақамли йўналиш бўйича қатнайдиган «Дамас»лардан бирига миндим. Ҳайдовчи олтмиш ёшлардаги киши экан. Йўлда кўринишидан коллеж ўқувчиси бўлган бир қиз кўл кўтарди. Ҳайдовчи тўхтаб, уни ҳам олгач, қиз ҳайдовчига 2000 сўм узатди. (Аслида йўл нархи бир кишига 1000 сўм эди)
— Тоға, шуни олиб қўйинг. Кеча машинангизга мингандим, ёдимдан кўтарилиб, пул бермасдан тушиб кетибман. Минг сўми шунга, — ҳижолат тортиб деди у. 
— Эҳ-ҳи-ҳи… қизим тушмагура, балки адашаётгандирсан ... Читать дальше »

Ҳажга бориш менга насиб этганда олтмиш етти ёшда эдим, Аллоҳга шукр. Гуруҳ раҳбаримиз, яъни элликбошимиз, ўз суҳбатларидан бирида айтган гап ёдимда муҳрланиб қолган. Айтишича, ҳажда йўл қўйилган гуноҳнинг ҳам, савоб ишнинг ҳам ажри ўша куниёқ келар экан. Раҳбаримиз бу гапни муайян воқеаларга таяниб айтди ва шу билан бизни сергаклантириб қўйди.
Гуноҳлардан сақланиш ҳар доим ва ҳамма маконда керак. Лекин, оҳ, афсуслар бўлсинки, гуноҳ қилиб қўйиш нақадар осон иш! Ўзинг билмай қоласан!...
Мадинаи мунавварада бир неча кун бўлиб, Масжиди Набавийда на ... Читать дальше »

Онам турмушга чиқишларидан аввал уйларидан бироз узоқда, яъни туман марказидаги бир ўқув курсида ўқиган эканлар. Уй билан ўқиш жойи орасидаги масофа узоқ бўлгани сабаб, марказда яшовчи бир гуруҳдошлари уйига бирга туришга таклиф қилибди. Онамнинг айтиб беришларича, бу оила онамни жуда катта меҳр ва эътибор билан қабул қилибди. Ваҳоланки, улар унчалик тўкин-сочин шароитда яшамас экан. Оддий чиптачи ва чилангар ва уларнинг 6 фарзанди бир кичиккина уйда тотув яшашар экан. Шунга қарамай, бир мусофирга ёрдам бўлади, деб онамни ҳам бирга туришга ундаб, шу ердан ўқишига қатнашга ёрдам берган эканлар. 
Курсни битириб, она ... Читать дальше »

“АУЗУ БИЛЛАҲ”НИНГ ФОЙДАСИ

2009 йили интернетда Қосим қори домланинг маърузасини эшитгандим. Унда домла: “Агар мен никоҳ ўқисам, куёвга аёлинг билан бирга бўлишдан олдин таҳорат қилиб, “аузибиллаҳи минаш шайтонир рожим, бисмиллаҳир роҳманир роҳим”ни айтгин дейман” деб айтганди.  ... Читать дальше »

АММА

...Зиёда амма ҳар куни йўл қарайди. Катта канал ёқалаб ўтган тупроқ йўлдан аҳён-аҳёнда мотоцикл ёки мопед тириллаб ўтса, бўлди, ана, неварам Саидқул келаяпти, деб типирчилаб қолади. Аммо мотоцикл овози узоқлашиб, охири яна жим-жит бўлиб қолади. 
... Читать дальше »

ҲАЁТИМНИ ЎЗГАРТИРГАН ОДДИЙ ОДАМЛАР

Биринчи ҳикоя

“Шум бола” фильмидаги домланинг “шаҳарда нима қиласан, у ерда сени ютиб юборишади-ку. Қишлоқ одамлари беғубор” деган гапини бот-бот эслайман. Мана шу беғуборликни синфдошларимда кўраман. Ҳаётда кўплаб дўстлар орттирдим. Аммо, кейинч ... Читать дальше »

БОЛАНИНГ БЕҒУБОР НИЯТИ

Мадрасадаги устозларимиздан бири дарсни ўша куни бўлиб ўтган воқеа билан бошлади. Устозимизни берилиб тинглар эканмиз, “нима бўлди экан?”, “кейин-чи?” “Воқеанинг бугунги сабоғимизга қандай алоқаси бор экан?” деган турли саволлар қуршовида қолган эдик. Устозим ... Читать дальше »

ҚОРИНИНГ КАРОМАТИ

Абдурраҳмон деган қадрдон дўстим бор. Дўстим бошидан ўтган бир ажойиб воқеани ҳаяжон билан энтикиб сўзлаб берган эди:
“Б ... Читать дальше »

ҲАЁТИМНИ ЎЗГАРТИРГАН ТУШ

Бу воқеа менинг оламларга раҳмат Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллохи алайҳи васалламга бўлган муҳаббатим янада кучайишига сабаб бўлган. 
... Читать дальше »

НАСИБА

2013 йилнинг Рамазон ойи. Вилоятдан Тошкентга тақдир изми ила келиб, ризқимни териб юрган пайтларим. Чилонзор туманидаги хонадонлардан бирида ижарада яшайман. Бир ўзим. Кўпчилик билан яшай олмаганим боис, “хозяйкали” уй топиб ўша ерда яшайман. Хонадон соҳибаси рус миллатига мансуб қари аёл.  ... Читать дальше »

КЎЗИМНИ ҚАЙТАРИБ БЕРДИ

Ҳали мактабда ўқиб юрган чоғларимдаёқ, чап кўзимнинг яхши кўрмаслигини сезганман. Аммо иккинчи кўзим саломат бўлганлиги сабабли, унча эътибор бермай юраверганман. Орадан йиллар ўтиб, университетда таҳсил олиб юрганимда чап кўзимнинг яна ҳам хиралашганини сездим ва шифокор кўригига боришга қарор қилдим. Чунки узоқни кўришим ... Читать дальше »

“ДУНЁ ТУРГУНЧА ТУРИНГ, ЯХШИ ОДАМ!”

2015 йил, 4 июл. Рамазон ойининг ўн еттинчи куни, шанба. Иш куни бўлмагани, бунинг устига рўзадор бўлганим боис, пешин маҳали иссиқдан қочиб, салқин хонага кириб ётишга чоғланаётгандим. Телефоним жиринглади. 
... Читать дальше »

ЯХШИЛИК УНУТИЛМАЙДИ

Муроджон менинг яқин дўстларимдан. Ўтган йили “Кўкалдош” мадрасасига имтиҳон топшириб, кира олмади. Аллоҳ насиб қилмаган экан. Дўстимнинг одоб ахлоқи, илми, иқтидори ҳавас қилгудек эди. Шундай бўлса ҳам, барча ишни ҳикмат билан қиладиган Ҳаким Зотнинг тақдирига тан бериб, уйга қайтди. ... Читать дальше »

ФАРЗАНД ОТА ҲУЗУРИДА ЎЗИНИ ҚАНДАЙ ТУТИШИ КЕРАК?

Талабаликнинг сўнги йиллари. Эрта баҳор. Дам олиш кунларини бирида мен ўз туғилиб ўсган шаҳримга, ота онамни кўриш учун отландим. Шом арафасида уйга кириб бордим. Ота-онам ва оила аъзоларим билан кўришиб, ҳол-аҳвол сўрашдик. Бироздан сўнг шом намозини вақти кирди. Отам ва ... Читать дальше »

ИБРАТЛИ ИНТИҲО

Мўътабар деган исм кам учрайди. Хар ҳолда олдинлари жуда кам эди. Онам ўз исмлари ҳақида гап кетганида "Менинг исмимни бобом ҳаж зиёратига борганда топиб келган" дейдилар. Мавриди келганида ўша боб ... Читать дальше »

БУЮК ДАРС

Бу воқеани Тошкентнинг Ҳувайдо маҳалласида истиқомат қилувчи бир акамиз, ўз дўстларининг ҳаётидан сўзлаб бердилар.
... Читать дальше »

ИХЛОС

Рўза вақти жума намозидан сўнг уйга қайтяпмиз. Ҳаво ҳарорати жуда баландки, киши бошқа нарсага чалғишни ўйламайди. Тезроқ уйга етиб олсаму, тезроқ салқин хонада дам олсам дейди.
... Читать дальше »

БИРОВНИНГ АЙБИНИ БЕРКИТИШ
   
   Ривоят қилишларича Мусо алайҳис салом даврида Бани Исроил қавмига қаҳатчилик етибди. Одамлар тўпланиб, Мусо алайҳис салом ҳузурларига келиб:    - Эй Аллоҳнинг пайғамбари, ... Читать дальше »

ЖАЖЖИ МУАЛЛИМ

Жазирама ёз кунларининг бирида қўшнимиз Нозима опа бозорда иши борлигини, бир муддат икки ўғилчасига қараб туришимни илтимос қилди. Мен бу илтимосни жон деб қабул қилдим. Чунки ўша куни ўзим ҳам уйда ёлғиз эд ... Читать дальше »